Pardus 2011.2 (Cervus elaphus) Kurulum Sonrası Yapılacaklar Listesi Bölüm 2

Tekrar merhaba, bu kadar kısa sürede ikinci bölümü hazırlayabileceğimi düşünmüyordum ama ilk yazının aldığı güzel tepkiler yazmamı epey hızlandırdı.

İlk önce geçen yazının ilk kısmında belirttiğim kurulum nedenini açıklamak istiyorum. Normalde Pardus'u bir kere kurduğunuz zaman yıllarca kullanırsınız. Ama ben depo dışında tehlikeli sularda da çokça yüzdüğüm için yılda en az bir iki kere yeniden kurulum yapmam gerekiyor.

Bu sonuncu Pardus kurulumunu da KDE 4.7.2'yi sistemden kaldırdıktan sonra yaptım. Tabii öncesindeki Humble Indie Bundle oyunları ve Google video sohbet eklentisi için sistemde yaptığım epey bir 32bit paket kurulum denemesi de etkili oldu bunda. Sistem epey bir oyunalanı halini almıştı kısacası ve yeni bir kurulumu hak etmişti :)

Kurulum nedenime açıklık getirdikten sonra önceki yazıda küçük bir düzeltme yapıp yeni konulara geçelim. DNS değiştirmek için bir alt maddeye bağlantı vermiştim, PardusWiki'de bu konu hakkında özel bir madde varmış NASIL:DNS adreslerini değiştirmek isminde, Pardus üzerinde DNS değiştirmek istiyorsanız bu maddeden yararlanmanız daha iyi olur. Gözümden kaçmış bir şekilde, bugün maddede güncelleme olunca dikkatimi çekti. Şimdi başlayalım...

Pardus güzel bir anlık durum servis istemcisi olan Choqok ile birlikte geliyor. Benim de Pardus kurulumundan sonra ilk işlerimden biri kullandığım identi.ca hesaplarını ve bu hesapların Twitter'daki yansılarını Choqok'a eklemek oluyor. Herkes identi.ca kullansa işim çok daha kolay olacak ama bu yakın zamanda mümkün değil gibi görünüyor.

Bu da kullandığım donanıma özel olarak her kurulum sonrasında yaptığım bir işlem. Kullandığım ses aygıtı öntanımlı olarak seçilenden farklı olduğu için elle seçim yapmam gerekiyor, yoksa sistemde ses kontrollerini gerçekleştiremiyorum. Öntanımlı ses aygıtını seçebilmek için sistem çekmecesindeki Kmix simgesini sağ tıklıyorum, Ana Kanalı Seçin'i açıyorum ve buradan da Çalma Aygıtları için Internal Audio Analog Streo'yu seçiyorum.

Pardus'un en güçlü olduğu yanlardan biri de ilk kurulumla birlikte hemen hemen herkes için yeterli olacak ve çoğu kişinin en az ek yükleme ihtiyacı hissedeceği bir yazılım takımıyla birlikte geliyor oluşu. Örneğin GIMP son kullanıcılardan daha çok grafik ve fotoğraf da gelişmiş kullanıcılar için olsa da Pardus ile birlikte gelmektedir. GIMP ile yapılamayacak hiçbir şey yok gibi. Bunun birkaç örneğini Lay Lay Lom GIMP'te görebilirsiniz. Pardus depolarında pek çok GIMP eklentisi bulunmaktadır, ayrıca oyunalanında da onlarcası vardır. Bu eklentileri yükleyerek GIMP'in daha yetenekli olmasını sağlayabilirsiniz. Pardus üzerinde GIMP ile birlikte kullanılabilecek belli başlı eklentilerden bahsetmek gerekirse aşağıdaki gibi bir liste çıkarabiliriz:

• gimpfx-foundry: GIMP için hazırlanmış çeşitli betikleri GIMP'in yeni sürümleri için güncelleyen bir projedir.
• colorize-gimp: GIMP ile siyah beyaz fotoğrafları renklendirmek için bir eklentidir.
• gimp-layer-effects: Yaygın olarak kullanılan katman efektlerini içeren bir GIMP eklentisidir.
• gimp-xsane-plugin: SANE kitaplığını kullanarak yazıcılarla iletişim kurmaya yarayan bir eklenti.
• gimp-ufraw-plugin: Sayısal kameralardan alınan ham biçimdeki resimleri açmak için kullanılan bir araçtır.
• gimp-data-extras: GIMP'te daha eğlenceli bir çalışma için ek fırçalar, paletler ve gradyanlar içerir.
• gimp-save-for-web: Kalite ve dosya boyutu değerlerini eniyilemeyi kolaylaştıran bir eklentidir. Çeşitli ayarları değiştirerek resimlerin ne kadar kaliteli veya büyük olacağını görebilirsiniz. Dosya boyutunu küçültecek ayarlar arasında sıkıştırma kalitesi, renk sayısı, yeniden boyutlandırma, kırpma ve Exif bilgeleri silme seçenekleri vb. vardır.
• gimp-apng: GIMP ile APNG dosyalarının işlenmesini ve kaydedilmesini sağlamaktadır. Bu eklenti hem APNG hem de PNG biçimleri için çalışmaktadır.
• gimp-dbp: Kullanıcının toplu resim dosyaları üzerinde yeniden boyutlandırma benzeri işlemleri otomatik olarak gerçekleştirmesi için bir GIMP eklentisidir.
• gimp-gap: GIMP'e animasyon yapma ve düzenleme özellikleri kazandıran eklentiler bütünüdür.
• gimp-gps: Bir fırça ve araç önayarları koleksiyonudur. Araç önayarları, GIMP'teki araçların ayarlarının saklanmasınını sağlayan yararlı bir özelliktir. GIMP Paint Studio'nun amacı, GIMP'i ilk defa kullanacak grafik tasarımcılarına ve sanatçılara kendilerini rahat hissedecekleri ve kolayca boyamaya başlayabilecekleri uygun bir çalışma ortamı sunmaktır.
• gimp-lqr-plugin: Fotoğrafların özelliklerini korurken istenmeyen bölümleri silmenizi sağlayan Liquid Rescale Library'nin bir önyüzüdür.
• gimp-mathmap: Resimler üzerinde pek çok değişim gerçekleştirmeye yarayan basit bir betik dilidir.
• gimp-resynthesizer: Küçük örnek dosyalardan büyük dokular üretir. Ayrıca döşenebilir dokular üretilebilir, fotoğraftaki istenmeyen özellikler silinebilir ve fotoğraflara farklı temalar uygulanabilir.
• gimp-separate+: GIMP'e pek çok faydalı renk yönetimi özelliği kazandıran bir eklenti paketidir.
• gimp-texturize: Küçük örnek dosyalardan büyük dokular üretir. Ayrıca döşenebilir dokular da üretilebilir.
• gimp-ultimate-web-gradients: GIMP için 130 harika renk geçişi sunar.
• gmic4gimp: Resim işleme için bir betik dili.

GIMP'i eklentilerle zenginleştirdikten sonra arabirimini daha işlevsel hale getirmeye çalışalım. Bunun için GIMP'in yeni sürümleriyle gelmeye başlayan tek pencere kipini aktifleştirelim Windows > Single Window Mode yolunu takip ederek. Alet seçenekleri panelini soldan sağa alalım. Aletlerin gösterildiği paneli iki sütun olacak şekilde daraltalım. Oldu gibi, GIMP ile yapacaklarımız şimdilik bu kadar, gerisi sizin yeteneğinize bakar :)

Hazır GIMP'ten bahsetmişken grafik uygulamalarıyla devam edelim biraz daha. Ara sıra vektörel çalışmalar da yaptığım için Pardus deposundaki Inkscape'yi de yüklüyorum sistemime. Inkscape'nin eşleneği meşhur kapalı kaynak yazılımlardan hiçbirini kullanmadım ama Inkscape'nin çok başarılı olduğunu söyleyebilirim. Kullanmasını çok az bilmeme rağmen kolayca güzel sonuçlar elde edebiliyorum.

Elbette üçüncü boyuta ucundan kıyısından ilginiz varsa, sırf kendisiyle yapılmış örneklerin kenarını köşesini kurcalamak için bile Blender'ı yüklemeden geçemezsiniz. En azından benim için durum bu. Blender ile harika üç boyutlu modeller, canlandırmalar yapabileceğiniz gibi, video düzenlemesi de yapabilirsiniz. Sistemde yüklü bulunması insanı mutlu eden yazılımlardan biridir Blender, özgür yazılım gücünü gösteren güzel örneklerden biri olduğu için.

Şimdi grafik ve tasarım uygulamalarına biraz ara verelim ve özellikle oyuncuların ve çeşitli nedenlerle bazı Windows uygulamalarını kullanmak zorunda olanların çok sevdiği Wine'ye geçelim. Wine bir uyumluluk katmanıdır. Windows sistem çağrılarını yerleşik GNU/Linux çağrılarına çevirerek Windows uygulamalarının Windows'ta çalışıyormuşçasına GNU/Linux üzerinde çalışmasını sağlar. Ne kadar taktir edilse az bir projedir. Başka bir işletim sistemi için yazılmış uygulamaları o işletim sistemine özgü sorunlarla uğraşmak zorunda kalmadan kullanmak çok acayip ve güzeldir. Pardus deposunda Wine'nin en güncel sürümleri bulunmaktadır her zaman, depodan yükleyerek Pardus üzerinde Windows uygulamalarını kullanmaya başlayabilirsiniz. Eğer üç boyutlu Windows oyunlarını da oynamak istiyorsanız ve donanım üreticisi tarafından sunulan sahipli ekran kartı sürücülerini kullanıyorsanız ekran kartınızın 32bit sürücülerini de yüklemeniz gerekiyor. Tabii bu sadece 64bit Pardus kullanıcıları için söz konusu, 32bit kullanıcılarının sadece Wine'yi yüklemesi yeterli.

32bit ekran kartı sürücüleri kısa bir süre önce depoya eklendiği için henüz PardusWiki'de açıklayıcı maddeler bulunmuyor. Bununla birlikte Hata takip sistemindeki ilgili kayıtlara bakılarak gerekli bilgiler edinilebilir şimdiden. AMD kartlar için şu kayda NVIDIA kartlar için de şu kayda bakabilirsiniz.

Wine'yi aşağıdaki komutlarla sistemime yüklüyorum ve bağımlılıklarla birlikte toplam elli dokuz paket sistemime yükleniyor:

$ sudo pisi it wine wine-32bit xorg-video-fglrx-32bit
$ alternatives --set libGL-32bit /usr/lib32/fglrx/libGL.so.1.2

Wine Ayarları'nda yapmam gereken küçük bir iş olduğu için onu açıyorum ilk önce. Bu sırada Wine Gecko yüklenmeye çalışılıyor ama başarılı olup olmadığından tam emin değilim çünkü aynı işlemi iki kere yaptırıyor. Şimdilik benimle ilgili olmadığı için geçiyorum, ileride sorun çıkarırsa döneriz. Wine Ayarları'nı açma nedenim Masaüstü Entegrasyonunu kapatmak istemem. Benim için gereksiz olduğu için Belgelerim'de sembolik bağ olmamasını sağlıyorum.

Dolphin üzerinde *.exe uzantılı dosyaların simgelerinin görüntülenmesi için Dolphin Ayarları'ndaki Genel > Önizleme bölümünde Microsoft Windows Çalıştırılabilir Dosyaları İçin Önizleme Göster seçeneğini açıyorum. Hımm bu çalışıyordu ama şu an nedense çalıştıramadım. Bahsetmeye çalıştığım şuradaki şeyin Wine ile dahili olarak gelmesiydi. Bunu da sonraya erteleyelim şimdilik.

Eskisi kadar sık olmasa da ara sıra yine bazı DOS oyunlarını oynamak istiyor canım. Bunun için de DOSBox'u sistemde hazır halde tutuyorum. DOSBox, pek çok işletim sistemi üzerinde çalışan özgür bir DOS emülatörüdür. Sayesinde istediğiniz an Prince of Persia veya Volfied oynayabilirsiniz. DOSBox'un kullanımının DOS'tan zor bir tarafı yok, paketi Pardus deposundan indirip basit yapılandırma ayarlarını yaparak oynamaya başlayabilirsiniz.

Wine ve DOSBox'tan sonra Pardus üzerindeki sanallaştırma uygulamalarına geçersem kimse yadırgamayacaktır sanırım. Sanallaştırmayla harika işler yapılabiliyor ama siz de benim gibi sanallaştırmada fazla derine inmeden Haiku'dan diğer GNU/Linux dağıtımlarına, Pardus dışındaki GNU/Linux dağıtımlarından tüm Windows sürümlerine kadar tüm işletim sistemlerini kolayca kullanmak, denemek ve test etmek istiyorsanız ihtiyacınız olan tek şey VirtualBox.

VirtualBox'ı Pardus deposundan kolayca yükleyebilirsiniz. Çakışan paketler kaldırılsın mı? sorusuyla karşılaşacaksınız, gönül rahatlığıyla evet diyebilirsiniz. Pardus'u sanal bilgisayarlar üzerinde denemek isteyenlerin işini kolaylaştırmak için gerekli paketler kurulu geliyor ama siz VirtualBox'u yüklemeye çalıştığınıza göre sanal bir bilgisayarda değil gerçek bir bilgisayardasınız demektir :)

VirtualBox'ı ilk açışınızdaysa Sanallaştırma yazılımlarını kullanabilmek için 'virt' grubunun bir üyesi olmalısınız. mesajıyla karşılaşacaksınız. Bu daveti de geri çevirmeyerek virt grubuna katılın. virt grubunun bir üyesi olduktan sonra da değişikliklerin etkin olması için yeniden oturum açın.

Şimdi ikinci kez VirtualBox'u açarak kullanmaya başlayabilirsiniz. Örneğin ben bu satırları yazarken VirtualBox'ta da Ubuntu'nun son sürümü yükleniyordu. Bakalım neler yapılmış Ubuntu tarafında.

Şimdi biraz disk yönetim araçlarına bakalım. Pardus'ta normalde KDE Disk Bölümü Yöneticisi bulunuyor ama bana daha kullanışlı geldiği için depodan GParted'ı yüklüyorum. GParted kullanımı kolay bir disk bölümlendirme aracıdır ve disk bölümü oluşturmak, silmek, yeniden boyutlandırmak, taşımak, disk bölümlerini kontrol etmek ve kopyalamak için güçlü özellikler sunar. USB bellekleri biçimlendirmek için ihtiyacım oluyor ara sıra, sadece bunun için kullanıyorum ama siz çok daha gelişmiş işlemler için de kullanabilirsiniz.

Pardus'un öntanımlı video oynatıcısı SMPlayer. Ben de çok başarılı buluyor ve severek kullanıyorum. Ama arayüz geldiği şekliyle pek hoşuma gitmediği için değişiklik yapmam gerekiyor. Ana araç çubuğu ve Dil araç çubuğu üst tarafı çok kalabalık gösterdiği için bunları kaldırıyorum hemen. Sonrasında da Seçenekler > Durum çubuğu > Video bilgisi seçeneğini açıyorum, bu sayede videoları açar açmaz onlar hakkında yeterli bilgiyi alabiliyorum.

Pardus'un öntanımlı müzik oynatıcı uygulamasıysa Clementine. Uzun zamandır yerel üzerinden müzik dinlemediğim için kendisi hakkında söyleyebileceğim pek bir şey yok. Bu uygulamaya özel yaptığım tek şey Last.fm hesabımı eklemek oluyor. Böylece dinlediğim şarkıları Last.fm profilime gönderebiliyorum. Az önce görünce hatırladım, bir de tüm bildirimleri kapatıyorum Clementine'deki, gerek yok benim için, yeni şarkıyı daha ilk notasından tanırım, yok şaka aslında bu, şarkıyı merak edersem açar bakarım doğrusu :)

Pardus'ta ne yazık ki henüz öntanımlı bir video kamare uygulaması gelmiyor. Çünkü Pardus ile bütünleşmesi noktasında bazı sıkıntılar var hemen hemen hepsinde. Bazıları da çok yeni projeler olduğu için özellik tam değiller. Bununla birlikte Pardus deposunda epey başarılı Cheese bulunuyor. Pek sık kullanmasam da ihtiyaç duyduğumda hemen yararlanmak için kurduğum uygulamalardan biri Cheese ve bu da gnome-common ve gnome-desktop paketlerinin sistemime kurulma hikayesi :) Cheese ile kameranızla eğlenceli fotoğraflar ve videolar çekebilir, görüntülere efektler uygulayarak eğlenceli ve komik hale getirebilirsiniz.

Pardus ile gelen pek çok uygulama arasında bir de video düzenleyici olması sevindirici. Pardus 2011 ile birlikte Kdenlive öntanımlı olarak gelmeye başladı. Video düzenlemeyle ilgili pek çok işlem kolayca yapılabiliyor Kdenlive ile.

Ayrıca Pardus deposunda veya oyunalanında video düzenlemeyle ilgili pek çok farklı uygulama da kurulmaya hazır durumda. Bunlardan kısaca bahsetmek gerekirse aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Avidemux: Basit kesme, filtreleme ve kodlama işlemleri için tasarlanmış bir video düzenleyicidir. AVI, DVD uyumlu MPEG, MP4 ve ASF de dahil olmak üzere birçok dosya tipi destekliyor. Projeler, iş kuyruğu ve güçlü betik yetenekleriyle birçok işlem otomatikleştirilebiliyor.

OpenShot: Özgür, açık kaynak kodlu, Python ile yazılmış ve doğrusal olmayan bir video düzenleyicidir. Video ve ses dosyalarını düzenleyebilir, geçişler ekleyebilir ve birden çok katman kullanarak bir çok biçimde dosyalarınızı dışa aktarabilirsiniz.

PiTiVi: Gstreamer çoklu ortam altyapısını kullanarak videolarınızı düzenlemeye yarayan bir uygulamadır. Bu uygulamayı kullanan veya merak eden bir Pardus kullanıcısı PardusWiki'de bir maddesini yazsa aslında güzel olmaz mı ki.

Kino: GNU/Linux için doğrusal olmayan bir DV düzenleyicisidir.

Cinelerra: Açık kaynak bir doğrusal olmayan video düzenleyicidir. Cinelerra ve bir kamerayla televizyonda veya sinemada gördüğünüz çoğu uygulamayı ve efekti gerçekleştirebilirsiniz.

Pardus müzisyenler için de çok doğru bir tercih bence. Pardus üzerinde kullanılabilecek onlarca müzik uygulaması bulunuyor. Ben sadece Audacity'de küçük düznlemeler yapıp LMMS'te bir şeyler tıngırtmaya çalışsam da müziğe yeteneği olan kişiler kolayca harika işler çıkarabilir Pardus'taki araçlarla.

Pardus'taki diğer müzik araçlarından belli başlıcılarına kısaca bakacak olursak şu uygulamalarla tanışabiliriz:

Ardour: Bir sayısal ses işleme merkezidir. Ardour ile çok kanallı ses kaydedebilir, düzenleyebilir ve karıştırabilirsiniz. Ayrıca kendi CD'lerinizi yapabilir, videolar için ses karıştırabilir ya da sadece müzik ve ses ile ilgili yeni fikirlerinizi deneyebilirsiniz.

Hydrogen: Kalıplara dayalı programlama yapılabilen ve harici bir MIDI klayveyle de kullanılabilen, sentezleyici yazılımıdır. Şarkınızın davul partilerini bu yazılımlar oluşturabilir, dosyayı WAV olarak dışarı aktarabilirsiniz.

Rosegarden: Profesyonel ses ve MIDI ardıştırıcı, nota işleyicisi, müzik besteleme ve işleme ortamlarına hizmet vermeyi amaçlar.

Tek seferde okumayı daha fazla zorlaştırmamak adına yazıyı burada sonlandırıyorum. Hememn hemen yaptığım her şeyi anlattım sanırım. Hala birkaç şey kaldı ama yeni bir yazı çıkarabilecek kadar olur mu şu an emin değilim.