GNU/Linux'ta Geçen Hafta 2011 Mayıs 3
Tarayıcılarda GNU/Linux
Fabrice Bellard, JavaScript'in sadece internet siteleri üzerinde basit animasyonlar oluşturmak veya sunucu verilerini işlemek dışında da marifetleri olduğunu göstermek için bu betik dilinde bir bilgisayar emülatörü yazmış. JS/Linux isimli JavaScript bilgisayar emülatörü, 32 bit x86 uyumlu bir işlemciyi, bir programlanabilir kesme denetçisini, bir programlanabilir kesme zamanlayıcısını ve bir seri portu emüle ediyor.
Emülatör, güncel tarayıcılarla birlikte gelen Typed Arrays kullanılarak yazılmış ve Firefox 4 ve Google Chrome 11 gibi tarayıcılar üzerinde çalışabiliyor. Kodun bir kısmında QEMU'da kullanılan x86 dinamik çeviricisinden ilham alınmış.
Tarayıcıların son dönemde ne kadar geliştiğini gösteren güzel bir örnek, bakalım bilgisayardaki herşeyi masaüstleri yerine tarayıcılarda yapacağımızı gösteren ne örnekler göreceğiz ilerleyen zamanda.
Daha fazla bilgi için:
Blender ile Alev Makinesi
Blender Guru'da Andrew Price tarafından Blender'ın 2.57b sürümü kullanılarak güzel bir alev makinesi çalışması yapılmış, bununla da kalınmayıp bir de yarım saatlik video eğitsel hazırlanmış. Eğitselde duman simülatörünün nasıl kullanılacağı, dumanın nasıl aleve dönüştürüleceği ve Blender'ın video düzenleyicisinde nasıl alev dalgası yapılacağı anlatılmış. Ayrıca Blender proje dosyası da sunulmuş.
Kubuntu 11.10 Yayın Öncesi İnceleme
Apachelogger's Log'da Kubuntu'nun 11.10 sürümünde nelerin geleceğiyle ilgili bir yazı yayınlandı. Bir KDE sever olarak elimden geldiğince Kubuntu'yu da takip etmeye çalıştığımdan inceleme benim için epey ilgi çekiciydi. Gelecek sürümde erişilebilirlikle ilgili bazı sevindirici gelişmelerin olabileceğinden bahsedilmiş, Orca gibi ekran okuyucularının Qt ve KDE ile birlikte kullanılabilmesi gibi.
KDE'nin sistem kaynaklarının çok önemli olduğu yerlerde daha rahat kullanılabilmesi için KDE'yi hafifleten yeni bir öntanımlı yapılandırmadan bahsedilmiş yazıda ama detayları pek açık olmadığı için neler yapıldığını / yapılacağını anlamadım.
Dokunmatik sistemlere yönelik olarak 11.10'un öntanımlı şekilde Touchégg isimli uygulamayla birlikte geleceği söylenmiş. Touchégg'i ben de Pardus'ta denemek istiyordum ama sadece tek bir uygulama değil epey bir bağımlılığı bulunuyor.
Touchégg'e kısaca farklı parmak hareketlerine farklı işlevler atayabilen bir program diyebiliriz, uTouch-geis ve Qt kütüphaneleri kullanılarak C++'ta yazılmış. İki parmağınızı dokunmatik tablet üzerine koyup sonrasında birbirine yaklaştırarak internet sayfalarını küçültebilir, tam tersini yaparak da büyültebilirsiniz örneğin. Ya da üç parmağınızla birden dokunarak farklı bir sanal masaüstüne geçebilirsiniz.
Son olarak da KPackageKit yerine yerleşik APT kütüphaneleri kullanan ve bu sayede Debian benzeri sistemlerle daha iyi bir şekilde bütünleşebilen Muon isimli paket yöneticisinin gelebileceği söylenmiş.
Yeni Çomak
Çomak projesinin 22 agu kod adlı GNOME 3'lü son test sürümü çıktı.
İnternette bir şekilde Pardus hakkında konuştuğum hemen hemen herkes Çomak'ı merakla beklediklerini, çok umutlu olduklarını ve çıktığında kesinlikle deneyeceklerini söylüyor. Umarım diğer üniversiteler de Pardus'a çomak sokmaya çalışır. Aslında Pardus da şart değil herhangi bir GNU/Linux dağıtımı veya özgür yazılım projesi de olur.
Detaylı bilgi için:
FSF'nin Yeni Yüksek Öncelikli Projesi
Richard Stallman günlüğünde Skype yerine özgür bir yazılım geliştirmenin FSF'nin öncelikli projeleri arasında bulunduğunu bildirdi. Skype istemcisinin özgür olmayan bir yazılım olduğunu ve sahibine kullanıcıları üzerinden güç verdiğini söyleyen Stallman, Skype'ın bu gücü şimdi de farklı bir şirkete vereceğini ve gücün efendisinin kimliğinin o kadar da önemli olmadığını çünkü özgürlüğün bir efendiye sahip olmamak olduğunu vurguluyor yazısında.
Detaylar ve konuyla ilgili gelişmeler için:
Choqok ile Özel Twitter Aramalarını Takip Etmek
Pardus ile ilgili son yazılanları ara sıra kontrol etmek için Twitter'ı kullanmaya çalışıyorum ama Chromium üzerinden Twitter'da ancak üç dört aramanın birinden sonuç alabiliyordum, bu da bana gereksizce zaman kaybettiriyordu.
Choqok'ta kullanabileceğim bir özellik olup olmadığına baktım ve tam da aradığım özelliğin varolduğunu gördüm. Tek kötü yanı bir Twitter hesabınızın olması gerekiyor, eğer yoksa ve almak istemiyorsanız daha iyi bir yöntem bulmak zorundasınız.
Choqok'ta Twitter üzerinde Pardus ifadesi geçen her durum bildirimini nasıl takip edebileceğiniz kısaca şöyle:
Choqok hakkında daha fazla bilgi için Choqok paket tanıtımına bakabilirsiniz.
AR.Drone
Acemi Yazılımcının Günlüğü'nde AR.Drone hakkında güzel ve bilgilendirici bir yazı yayınlandı. Devamı da gelecek gibi duruyor. AR.Drone, modellemeyi, video oyunlarını, arttırılmış gerçekliği bir araya getiren çığır açıcılığını henüz birinci elden test etmediğim ama uzaktan hoş görünen uçan bir cihaz, araç, oyuncak kısaca.
AR.Drone hakkında daha fazla bilgi için Ekşi Sözlük'teki başlığına bakılabilir.
KDE Görev Yöneticisi'nde Çalışmıyorken Çalıştırıcı Göster
Görev Yöneticisi'ndeki bir öğeye sağ tıklayarak ve Gelişmiş bölümünden ... için Çalışmıyorken bir Çalıştırıcı Göster seçeneğini seçerek, uygulama sadece açık değilken Görev Yöneticisi'nde bir kısayolunun görünmesini sağlayabilirsiniz.
Tarayıcı gibi tek örnek çalıştırılabilecek uygulamalar için güzel bir özellik ama terminal, dosya yönetici veya metin düzenleyici gibi aynı anda birden fazla örneğini çalıştırmanız gerekebilecek uygulamalarda pek işe yaramıyor şu an, Windows'un benzer özelliğinin sağladığı gibi bir içerik menüsü henüz sunulmadığından.
Yine de beni bilgisayarı her açtığımda KDE Menüsü'ne girme ve oradan da Chromium'u seçme işinden kurtarıyor, tek tıklamayla Chromium'u açabiliyorum, sonrasında panelde fazladan yer kaplama gibi bir yan etkisi olmadan.
KDE 4.6.2 ile gelmiş sanırım, geçen gördüm daha.
Ofis Uygulamaları Olmadan Ofis Dosyalarını Görüntülemek
Çeşitli nedenlerle sisteminizdeki tüm ofis uygulamalarını kaldırdıktan sonra DOC veya ODT uzantılı dosyaları açmanız gerekirse endişelenmenize gerek yok, gerisin geri tüm ofis paketlerini yüklemeden de bu dosyaları görüntüleyebilirsiniz.
ODT'ler için ek bir şey yapmanıza gerek yok, bu biçimdeki dosyaları açmaya çalıştığınızda doğrudan Okular ile görüntülenecektir.
DOC'lar içinse hemen her dağıtımın deposunda bulunan Antiword'ü kullanabilirsiniz. Antiword hemen hemen bütün işletim sistemleri üzerinde çalışan bir MS Word dosya görüntüleyicisidir, Word belgelerini doğrudan terminal üzerinde okuyabilir veya düz metin, PDF gibi biçimlerden birinde saklayabilirsiniz.
Ne yazık ki PDF biçiminde kaydederken UTF-8 karakter kodlaması kullanılamıyor (The combination PDF and UTF-8 is not supported). Bu yüzden en uygunlarından farklı bir karakter kodlaması seçmeniz gerekiyor.
Antiword hakkında birkaç Türkçe kaynak daha isterseniz:
Dropbox Hakkında Kısa Kısa
Dropbox diziniyle oynarken nasıl becermişsem birkaç dosyayı yanlışlıkla uçurmayı başarmışım. Epey bir şey yaptığım için nedenini çözemedim.
Dropbox dizinindeki dosyaların durumunu gösteren servis Subversion için olanla nedense anlaşamıyor. İkisini aynı anda güzelce çalıştırmanın bir yolunu bulana kadar Dropbox'unkini devre dışı bıraktım.
Dropbox ile ilgili bir de şöyle bir şey var güncel olarak.
Linux Kernel 2.6.39 Yayınlandı
19 Mayıs 2011'de, önceki sürümden 65 gün sonra Linux kernel'in yeni sürümü 2.6.39 yayınlandı.
Güvenlik duvarı yapılandırmasını ve bakımını kolaylaştıran ipset desteği, kesmelerin neredeyse tamamen kernel threads ile yapılması, ext4 dosya sistemi ve blok katmanının daha ölçeklenebilir ve perfonslı bir hale gelmesi, Xen sanallaştırması için ağ arkaucu, AMD'nin yeni yüksek düzey grafik çipleri için sürücüler ve başımın tatlı belası GMA500 (US15W, Poulsbo) için basit bir sürücü bu sürümün getirdikleri arasında.
Daha fazla bilgi için The H Open'daki Limux kernel 2.6.39 sürüm haberi ve 2.6.39'da ne yeni serisi okunabilir.
Pardus 2011'de KDE 4.6.3'e Geçiş
Pardus geliştiricilerinden Gökçen Eraslan'ın epey cüsseli bir SVN değişikliğiyle (commit) Pardus 2011 devel (geliştirme) deposunda KDE'nin 4.6.3 sürümüne geçildi.
Hatırlanacağı üzere KDE takımı baharı KDE'nin yeni sürümü 4.6.3 ile karşılamıştı 6 Mayıs'ta. KDE 4.6'nın kararlılığını artırmak için çıkan bu sürümde Plasma Masaüstü, Netbook çalışma ortamı, KDE uygulamaları ve KDE çatısı için bir dizi güncelleme yer alıyor. Bu sürüm pek çok hata düzeltmesinin yanı sıra çeviri güncellemeleri de getiriyor ve 4.6.1 veya daha öncesine ait bir sürüm kullananların bu yeni sürüme güncelleme yapmaları öneriliyor.
MeeGo 1.2 Çıktı
MeeGo proje geliştiricileri 19 Mayıs'ta donanım üreticilerine ve geliştiricilere Intel Atom ve ARMv7 mimarilerindeki çeşitli cihaz kategorilerinde yazılım geliştirmeye başlamak için sağlam bir taban sunan MeeGo 1.2 sürümünü duyurdu.
Android'e hiç ısınamamış biri olarak merakla takip ediyorum MeeGo'daki gelişmeleri. Bunu kolaylaştıran MeeGo Türkiye ekibine teşekkürler :)
Sürüm hakkında daha fazla bilgi için:
Diğer Okuduklarım
Dr.Doobb's'ta Andrew Binstock'un Ken Thompson ile yaptığı kısa röportajı okudum. Röportajın konuları arasında UNIX, Go programlama dili ve Dennis Ritchie ile birlikte çalışma yer alıyor.
Pardus geliştiricilerinden Fatih Arslan'ın LinuxTag 2011 hakkında yazdığı birinci, ikinci ve üçüncü gün gözlemlerini okudum.
Emülatör, güncel tarayıcılarla birlikte gelen Typed Arrays kullanılarak yazılmış ve Firefox 4 ve Google Chrome 11 gibi tarayıcılar üzerinde çalışabiliyor. Kodun bir kısmında QEMU'da kullanılan x86 dinamik çeviricisinden ilham alınmış.
Tarayıcıların son dönemde ne kadar geliştiğini gösteren güzel bir örnek, bakalım bilgisayardaki herşeyi masaüstleri yerine tarayıcılarda yapacağımızı gösteren ne örnekler göreceğiz ilerleyen zamanda.
Daha fazla bilgi için:
- Linux PC in a browser
- Javascript PC Emulator - Technical Notes / News / FAQ
- Ekşi Sözlük - Fabrice Bellard
- cowsay for jslinux/tcc
- jslinux start()
- Open Source Guru Fabrice Bellard Releases Javascript PC Emulator
- Linux kernel runs inside web browser
- How does bellard.org/jslinux work?
Blender ile Alev Makinesi
Kubuntu 11.10 Yayın Öncesi İnceleme
Apachelogger's Log'da Kubuntu'nun 11.10 sürümünde nelerin geleceğiyle ilgili bir yazı yayınlandı. Bir KDE sever olarak elimden geldiğince Kubuntu'yu da takip etmeye çalıştığımdan inceleme benim için epey ilgi çekiciydi. Gelecek sürümde erişilebilirlikle ilgili bazı sevindirici gelişmelerin olabileceğinden bahsedilmiş, Orca gibi ekran okuyucularının Qt ve KDE ile birlikte kullanılabilmesi gibi.
KDE'nin sistem kaynaklarının çok önemli olduğu yerlerde daha rahat kullanılabilmesi için KDE'yi hafifleten yeni bir öntanımlı yapılandırmadan bahsedilmiş yazıda ama detayları pek açık olmadığı için neler yapıldığını / yapılacağını anlamadım.
Dokunmatik sistemlere yönelik olarak 11.10'un öntanımlı şekilde Touchégg isimli uygulamayla birlikte geleceği söylenmiş. Touchégg'i ben de Pardus'ta denemek istiyordum ama sadece tek bir uygulama değil epey bir bağımlılığı bulunuyor.
Touchégg'e kısaca farklı parmak hareketlerine farklı işlevler atayabilen bir program diyebiliriz, uTouch-geis ve Qt kütüphaneleri kullanılarak C++'ta yazılmış. İki parmağınızı dokunmatik tablet üzerine koyup sonrasında birbirine yaklaştırarak internet sayfalarını küçültebilir, tam tersini yaparak da büyültebilirsiniz örneğin. Ya da üç parmağınızla birden dokunarak farklı bir sanal masaüstüne geçebilirsiniz.
Son olarak da KPackageKit yerine yerleşik APT kütüphaneleri kullanan ve bu sayede Debian benzeri sistemlerle daha iyi bir şekilde bütünleşebilen Muon isimli paket yöneticisinin gelebileceği söylenmiş.
Yeni Çomak
Çomak projesinin 22 agu kod adlı GNOME 3'lü son test sürümü çıktı.
İnternette bir şekilde Pardus hakkında konuştuğum hemen hemen herkes Çomak'ı merakla beklediklerini, çok umutlu olduklarını ve çıktığında kesinlikle deneyeceklerini söylüyor. Umarım diğer üniversiteler de Pardus'a çomak sokmaya çalışır. Aslında Pardus da şart değil herhangi bir GNU/Linux dağıtımı veya özgür yazılım projesi de olur.
Detaylı bilgi için:
FSF'nin Yeni Yüksek Öncelikli Projesi
Richard Stallman günlüğünde Skype yerine özgür bir yazılım geliştirmenin FSF'nin öncelikli projeleri arasında bulunduğunu bildirdi. Skype istemcisinin özgür olmayan bir yazılım olduğunu ve sahibine kullanıcıları üzerinden güç verdiğini söyleyen Stallman, Skype'ın bu gücü şimdi de farklı bir şirkete vereceğini ve gücün efendisinin kimliğinin o kadar da önemli olmadığını çünkü özgürlüğün bir efendiye sahip olmamak olduğunu vurguluyor yazısında.
Detaylar ve konuyla ilgili gelişmeler için:
Choqok ile Özel Twitter Aramalarını Takip Etmek
Pardus ile ilgili son yazılanları ara sıra kontrol etmek için Twitter'ı kullanmaya çalışıyorum ama Chromium üzerinden Twitter'da ancak üç dört aramanın birinden sonuç alabiliyordum, bu da bana gereksizce zaman kaybettiriyordu.
Choqok'ta kullanabileceğim bir özellik olup olmadığına baktım ve tam da aradığım özelliğin varolduğunu gördüm. Tek kötü yanı bir Twitter hesabınızın olması gerekiyor, eğer yoksa ve almak istemiyorsanız daha iyi bir yöntem bulmak zorundasınız.
Choqok'ta Twitter üzerinde Pardus ifadesi geçen her durum bildirimini nasıl takip edebileceğiniz kısaca şöyle:
- Choqok'a Twitter hesabınızı ekleyin
- Üst bölümde yer alan Daha fazla listesinden Ara...'yı seçin
- Açılan iletişim penceresindeki listede Özel Arama seçili olsun, Sorgu'nun işaret ettiği kutucuğa da Pardus yazın ve Ara düğmesine basın.
AR.Drone
AR.Drone hakkında daha fazla bilgi için Ekşi Sözlük'teki başlığına bakılabilir.
KDE Görev Yöneticisi'nde Çalışmıyorken Çalıştırıcı Göster
Görev Yöneticisi'ndeki bir öğeye sağ tıklayarak ve Gelişmiş bölümünden ... için Çalışmıyorken bir Çalıştırıcı Göster seçeneğini seçerek, uygulama sadece açık değilken Görev Yöneticisi'nde bir kısayolunun görünmesini sağlayabilirsiniz.
Yine de beni bilgisayarı her açtığımda KDE Menüsü'ne girme ve oradan da Chromium'u seçme işinden kurtarıyor, tek tıklamayla Chromium'u açabiliyorum, sonrasında panelde fazladan yer kaplama gibi bir yan etkisi olmadan.
KDE 4.6.2 ile gelmiş sanırım, geçen gördüm daha.
Ofis Uygulamaları Olmadan Ofis Dosyalarını Görüntülemek
Çeşitli nedenlerle sisteminizdeki tüm ofis uygulamalarını kaldırdıktan sonra DOC veya ODT uzantılı dosyaları açmanız gerekirse endişelenmenize gerek yok, gerisin geri tüm ofis paketlerini yüklemeden de bu dosyaları görüntüleyebilirsiniz.
ODT'ler için ek bir şey yapmanıza gerek yok, bu biçimdeki dosyaları açmaya çalıştığınızda doğrudan Okular ile görüntülenecektir.
DOC'lar içinse hemen her dağıtımın deposunda bulunan Antiword'ü kullanabilirsiniz. Antiword hemen hemen bütün işletim sistemleri üzerinde çalışan bir MS Word dosya görüntüleyicisidir, Word belgelerini doğrudan terminal üzerinde okuyabilir veya düz metin, PDF gibi biçimlerden birinde saklayabilirsiniz.
Ne yazık ki PDF biçiminde kaydederken UTF-8 karakter kodlaması kullanılamıyor (The combination PDF and UTF-8 is not supported). Bu yüzden en uygunlarından farklı bir karakter kodlaması seçmeniz gerekiyor.
Antiword hakkında birkaç Türkçe kaynak daha isterseniz:
- Word dosyalarini TXT ya da XML gibi bicimli metinlere donusturmek
- Pardus'a Ön Bakış
- Komut satirindan Word (doc) belgelerini okuma
Dropbox Hakkında Kısa Kısa
Dropbox diziniyle oynarken nasıl becermişsem birkaç dosyayı yanlışlıkla uçurmayı başarmışım. Epey bir şey yaptığım için nedenini çözemedim.
Dropbox ile ilgili bir de şöyle bir şey var güncel olarak.
Linux Kernel 2.6.39 Yayınlandı
19 Mayıs 2011'de, önceki sürümden 65 gün sonra Linux kernel'in yeni sürümü 2.6.39 yayınlandı.
Güvenlik duvarı yapılandırmasını ve bakımını kolaylaştıran ipset desteği, kesmelerin neredeyse tamamen kernel threads ile yapılması, ext4 dosya sistemi ve blok katmanının daha ölçeklenebilir ve perfonslı bir hale gelmesi, Xen sanallaştırması için ağ arkaucu, AMD'nin yeni yüksek düzey grafik çipleri için sürücüler ve başımın tatlı belası GMA500 (US15W, Poulsbo) için basit bir sürücü bu sürümün getirdikleri arasında.
Daha fazla bilgi için The H Open'daki Limux kernel 2.6.39 sürüm haberi ve 2.6.39'da ne yeni serisi okunabilir.
Pardus 2011'de KDE 4.6.3'e Geçiş
Pardus geliştiricilerinden Gökçen Eraslan'ın epey cüsseli bir SVN değişikliğiyle (commit) Pardus 2011 devel (geliştirme) deposunda KDE'nin 4.6.3 sürümüne geçildi.
Hatırlanacağı üzere KDE takımı baharı KDE'nin yeni sürümü 4.6.3 ile karşılamıştı 6 Mayıs'ta. KDE 4.6'nın kararlılığını artırmak için çıkan bu sürümde Plasma Masaüstü, Netbook çalışma ortamı, KDE uygulamaları ve KDE çatısı için bir dizi güncelleme yer alıyor. Bu sürüm pek çok hata düzeltmesinin yanı sıra çeviri güncellemeleri de getiriyor ve 4.6.1 veya daha öncesine ait bir sürüm kullananların bu yeni sürüme güncelleme yapmaları öneriliyor.
MeeGo 1.2 Çıktı
Android'e hiç ısınamamış biri olarak merakla takip ediyorum MeeGo'daki gelişmeleri. Bunu kolaylaştıran MeeGo Türkiye ekibine teşekkürler :)
Sürüm hakkında daha fazla bilgi için:
Diğer Okuduklarım
Dr.Doobb's'ta Andrew Binstock'un Ken Thompson ile yaptığı kısa röportajı okudum. Röportajın konuları arasında UNIX, Go programlama dili ve Dennis Ritchie ile birlikte çalışma yer alıyor.
Pardus geliştiricilerinden Fatih Arslan'ın LinuxTag 2011 hakkında yazdığı birinci, ikinci ve üçüncü gün gözlemlerini okudum.
Haftalık bülten iyi olmuş hocam :)
YanıtlaSilkeyifle okudum.
Yüksek Öncelikli Özgür Yazılım Projeleri çok ilgili çekti :)