Mustafa Kemal Atatürk'ün İzlediği Filmler Listesi

-

Az önce televizyonda Ali Özuyar'ın katıldığı bir programa denk geldim ve sonrasında yaptığım araştırmada kendisinin Gazi'nin Sineması isimli bir kitaba imza attığını öğrendim. Kitap epey ilgimi çekti ve kitabı yakın zamanda olmasa da geniş zamanda okuma listeme ekledim.

Biraz daha araştırma yapıp Mustafa Kemal Atatürk'ün izlediği çoğu filmin bir listesini buldum ve bu listenin daha erişilebilir olması için burada da listelemek istedim. İşi de burada bitirmeyi düşünüyordum ama listenin daha ilk sırasındaki filmin hangi film olduğunu çıkaramadım. Kitapta filmin aslından bahsedilip bahsedilmediğini bilmiyorum, araştırmamı genişlettiğimde Amsterdam Üniversitesi'nden Enis Dinç'in tezine denk geldim:

O günkü sinema programı Şarlo İdama Mahkum (Charlie is Sentenced to Death) filmiyle başladı. O dönemde, ünlü Hollywood oyuncusu Charlie Chaplin, Türkiye'de Şarlo olarak biliniyordu. Bunun nedeni muhtemelen Türkler'in Amerikalılar ve İngilizler gibi "Charlie" şeklinde değil Fransızlar gibi "Charlot" gibi telaffuz etmeyi tercih etmeleriydi. Bu aynı zamanda, Osmanlı'nın sonlarında ve Cumhuriyet döneminin başlarında Türkiye'nin sinema kültürü üzerindeki güçlü Fransız etkisinin bir başka göstergesi olarak da okunabilir. Araştırmamda "Charlie is Sentenced to Death" adlı bir Charlie Chaplin filmi bulamadım, bu yüzden filmin orijinal isminin doğrudan Türkçeye çevirmek yerine ona yeni bir isim verildiğinden şüpheleniyorum. Yabancı bir filmin adını değiştirmek o günlerde yaygın bir uygulamaydı. Bu uygulama, filmin temasını yerli izleyicilere daha net aktarmak ya da orijinal isim Türkçeye iyi bir şekilde tercüme edilemediği için gerçekleştiriliyordu.

Filmi bulmak için Charlie Chaplin filmografisine baktım ve Chaplin'in 1916, 1917 ve 1923 yıllarında Mustafa Kemal'in sinema ziyaretinden önce üç kez mahkum rolünü oynadığını öğrendim. Chaplin, 27 Mayıs 1916'da çıkan Police'te eski bir mahkum rolünü oynadı. 22 Ekim 1917'de vizyona giren The Adventurer'da ve 26 Şubat 1923'te vizyona giren The Pilgrim'deyse kaçak bir mahkumdur. Chaplin'in Police'te eski bir mahkum oynadığı göz önüne alındığında, bu film Mustafa Kemal'in izlediği film olamaz. Cemil Filmer, sinema ziyaretinin "Mustafa Kemal ve Latife Hanım'ın yeni evlendikleri ve ilk İzmir Ekonomi Kongresi'ni düzenlemeye çalıştıkları sırada" gerçekleştiğinden bahsettiği ve o dönemde The Pilgrim henüz Türkiye'de vizyona giremediği için izledikleri film büyük olasılıkla The Adventurer'dı. Filmer, Mustafa Kemal'in filmi izledikten sonra kendisini aradığını ve "Cemil, hayatımda hiç bu kadar güldüğümü hatırlamıyorum, şunu bir daha seyretsek olmaz mı?" dediğini belirtiyor. Böylece film yeniden gösterime girdi ve ardından program Mustafa Kemal'i cephede gösteren belgesel filmlerle devam etti. Programın sona ermesinin ardından Mustafa Kemal, Ankara Sineması'ndan halkın ayakta alkışlarıyla ayrıldı.

Atatürk'ü En Çok Güldüren Film Hangisi? başlıklı YouTube videosuna gelen "Charlie Chaplin'in filminin ismini tam olarak yazar mısınız acaba?" sorusuna kanal sahibinin verdiği cevap da: The Adventurer.

Bu gizemi de sisler arasından çıkardıktan sonra sizi listeyle baş başa bırakıyorum. Ben izleme listeme birkaç film daha ekleyeceğim gibi görünüyor. Belki siz de izleyecek yeni bir şeylere denk gelebilirsiniz.

Şarlo İdam Mahkumu (The Adventurer)

Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok (All Quiet on the Western Front)

Serseri Kral (The Vagabond King)

Paris Şarkıcısı (Innocents of Paris)

Haydut Şarkısı (The Rogue Song)

Aşk Resmigeçidi (The Love Parade)

Şehir Işıkları (City Lights)

Küçük Daktilo (Dactylo)

Atlantik (Atlantic): Burada da kesinlik yok ne yazık ki: ihtimal 1, ihtimal 2. Burada da IMDb'nin verilerine tam olarak güvenebilirsek ilk filmin Türkiye'de hiç gösterime girmediği bilgisiyle aradığımız filmin ikincisi olduğu sonucuna varabiliriz.

Deli Şarkıcı (The Singing Fool)

Neşeler Diyarı (Das Land des Lächelns)

İstanbul Sokakları'nda

Onu Şarkı ile Söyle (Say It with Songs)

Çanakkale (Tell England)

Kongre Eğleniyor (Der Kongreß tanzt)

Demir Kapı (Révolte Dans la Prison)

Bir Çiçek İki Böcek (Das Schöne Abenteuer)

Gündüz Benim Gece Senin (Ich Bei Tag und Du Bei Nacht)

Zlatye Gori

Vstrechnyi

Dniyeperstrai: Burada da bir yazım yanlışı var veya film hakkında hiçbir bilgi bulunmuyor internette. IMDb'de sondan harflerini tek tek silerek yaptığım aramalarda Vesenniye dni isimli filme denk geldim ama bu film olup olmadığına dair bir fikrim yok.

Gece Bülbülü (Le Prince de Minuit)

Üç Ahbap Çavuş (The Cocoanuts)

İstanbul Senfonisi

Kaynaklar

Yorumlar

Yorum Gönder

sen de yaz yaz yaz buraya yaz bütün sözlerini

Bu blogdaki popüler yayınlar

Mızıka Tabları Nasıl Okunur

-
Resim
Mızıka tabları, hangi deliğin çalınacağını, bir üfleme mi yoksa nefes çekme mi olacağını, bend veya başka bir tekniğin gerekli olup olmadığını söyler. İnternet üzerinde bulunan çoğu kaynakta, düz sayılar üflemeli notaları, eksi işaretli sayılar da nefes çekmeli notaları gösterir. (Görsel Mızıka Türkiye 'den alınmış, küçük değişiklikler yapılmıştır.) Üflemeler ve nefes çekmeler 1 birinci deliğe üflenecek demektir -1 birinci delik üzerinden nefes çekilecek demektir Çift duraklar 1,2 birinci ve ikinci deliğe aynı anda üflenecek demektir -1,2 birinci ve ikinci delik üzerinden aynı anda nefes çekilecek demektir Bendler -3' yarım adım bend yapılarak üçüncü delik üzerinden nefes çekilecek demektir -3" tam adım bend yapılarak üçüncü delik üzerinden nefes çekilecek demektir -3'" bir buçuk adım bend yapılarak üçüncü delik üzerinden nefes çekilecek demektir Sayıların önünde eksi işareti olmadığında nefes çekme yerine üfleme yapılacak demektir ve üflemeli...
Devamı

Muhtar Kellesi

-
Bilmediğim bir kelimeyle karşılaşınca peşine düşüp ne olduğunu öğrenmeyi seviyorum. Az önce denk geldiğim Ankaralı Yasemin'in Bomba şarkısında Muhtar Kellesi ifadesi dikkatimi çekti. Ekşi Sözlük'te şu şekilde açıklanmış: "Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da muhtarlar, katıldıkları düğünde hediye olarak kelle takarlar. Tam altına tekabül ediyor. Oralarda kelle diyorlar tam altına." M. Serdar Kuzuloğlu, bir günlük yazısında muhtar kellesi ifadesinin erkek cinsel organı anlamına geldiğini söylemiş. Herhangi bir bilgiye dayanarak mı bunu söylemiş yoksa sadece kendi yorumunu mu bildirmiş bilmiyorum. Şarkının Lyrics Translate'teki İngilizce çevirisinde ise kafası oynayan biblo oyuncak şeklinde tanımlanabilecek bobblehead olarak çevrilmiş muhtar kellesi. En doğru gibi duran ve Twitter'daki paylaşımların da desteklediği anlam altın. Bu nedenle rotamızı şimdi de kelle altına çevirelim. Bekir Coşkun'un Oyunu en iyi götürene ver  başlıklı yazısında şu şe...
Devamı

conio.h

-
Not:  Bu, 31.10.2013'te yazılmış bir yazıdır, conio.h hakkında yapmak istediğim bir şeyler vardı o zamanlar ve öncesinde böyle bir yazı yazmanın daha iyi olacağını düşünmüşüm. Artık bu yapmak istediğim şeylerden vazgeçtim ama burada da çöpe atılmayacak kadar bilgi var, o yüzden tekrar bir okuyarak olduğu gibi yayına alıyorum. conio.h, çoğunlukla MS-DOS derleyicileri tarafından konsol girdi/çıktı işlemleri için sunulan bir başlık dosyasıdır. Ne C Programlama Dili kitabında geçer, ne C standart kütüphanesinin veya ANSI C 'nin bir parçasıdır, ne de POSIX 'te tanımlanmıştır. Yine de yararlandığımız çeşitli yıllanmış kaynaklarda geçmesiyle karşılaşmaya bugün bile devam ederiz. Ama artık sık kullanılmadığı ve böyle de olması gerektiği için kullanmakta ısrar edersek biraz zorluk çekmemiz olası. Bu kütüphaneyi mantıklı olarak artık kullanmamak, başkalarına kullandırtmamaktan elbette daha kolay. Bu kütüphaneyi ne olursa olsun kullanması gerektiğine fazlasıyla ikna olmuş kişi...
Devamı