Mutlu Olma Sanatı ya da Dostum O Sevinci Yanlış Yaşıyorsun
Mutlu olma konusunda karşıt görüşte birinin fikirlerini okumanın bana iyi geleceğini düşünerek kitabın kendisi ve yazarı hakkında hiçbir bilgim olmadan, sadece ismine bakıp Arthur Schopenhauer'un Mutlu Olma Sanatı'nı okudum.
Kitabın arka kapağında ve ilk sayfalarında yazanları okuduğumda çoğu konuda yazarla çok paralel bir düşünce yapısına sahip olduğumu anladım. Kendimi çok uzun zamandır yeteri kadar mutlu değilmişim gibi hissediyor ve bu durumu düzeltmeye çalışıyordum. Meğer gerçekten de mutlu olmak o kadar da kolay değilmiş ve tam anlamıyla mutlu olamamamız o kadar da garipsenecek bir şey değilmiş.
Aşağıda, kitaptan aldığım alıntılar yer alıyor. Altında doğrudan bir yazar/filozof ve kitap ismi olan sözler Schopenhauer'un yaptığı alıntılar. Birkaç küçük de anlamını bilmediğim şeyler hakkında yaptığım araştırma var, onları da yine bağlantılardan anlayabilirsiniz.
En başta pozitif ve kusursuz bir mutluluğun imkansız olduğu önermesi yer alır; oysa sadece nispeten daha az acı çekilen bir durum beklenmelidir.
Aklı başında kişi hoş olanın değil, acı vermeyenin peşindedir.
Nikomakhos'a Etik - Aristoteles
Başkasının mutlu olması seni rahatsız ediyorsa asla mutlu olamazsın.
Zira gerçekte insanın kendi güçlerini kullanmasından ve hissetmesindan başka hiçbir zevk yoktur ve en büyük acı, insanın güce ihtiyaç duyduğunda yokluğunu hissetmesidir.
Zenginlik, deniz suyuna benzer: ne kadar içilirse o kadar susatır.
Memnuniyetsizliğimizin kaynağı isteklerin katsayısını yukarı çekme çabamız sürekli yenilenirken bunu önleyen diğer katsayının hareketsizliğinde yatar.
Hal böyleyken aşırı sevinç ya da acı her zaman bir yanılgıya ve kuruntuya dayanır. Sonuç olarak duygu durumunun her iki yöndeki aşırı geriliminden içgörüyle kaçınılabilir. Ölçüsüz sevinç hayatta bulunması hiç mümkün olmayacak bir şey bulmuş olma kuruntusuna dayanır: acı veren, sürekli yeniden doğuran arzuların ya da endişelerin daimi olarak tatmin edilebileceği kuruntusuna.
Horatius‘un ünlü odu: zor zamanlarda itidalini korumayı, güzel anlarda da sevincini dizginlemeyi hatırla.
Od, dörtlükler halinde yazılan bir tür lirik şiir. Odlar, bir olayı ya da bireyi öven ya da yücelten, doğayı duygusal olduğu kadar entelektüel olarak da betimleyen, özenle yapılandırılmış şiirlerdir. Klasik bir od; strofi, antistrofi ve epodi adlarını taşıyan üç bölümden oluşur. Homostrofik od ve düzensiz od gibi alt türleri de vardır.
Yunan odları başlangıçta müzik eşliğinde icra edilen şiirsel parçalardı. Zaman geçtikçe, ister müzik aletleriyle ya da müzik aletleri olmadan söylenmiş ister sadece okunmuş olsunlar, yavaş yavaş kişisel lirik kompozisyonlar olarak bilinmeye başladılar. Kullanılan başlıca enstrümanlar aulos ve eski Yunanlılar için en saygıdeğer enstrüman olan lirdi.
Odların üç tipik biçimi vardır: Pindarik, Horatian ve düzensiz. Pindarik odlar Pindar'ın biçim ve üslubunu takip eder. Horatian odlar Horace'ın geleneklerini takip eder; Horace'ın odları Alcaeus ve Anacreon gibi Yunan lirik yazarlarını kasıtlı olarak taklit etmiştir. Düzensiz odlarda uyak kullanılır, ancak Pindarik odun üç bölümlü biçimi ya da Horatian odun iki ya da dört dizelik kıtası kullanılmaz. Od lirik bir şiirdir. Yüceltilmiş ve esinlenmiş duyguları aktarır. Hayali, ağırbaşlı ve samimi bir dille ifade edilen, özenli bir formda bir liriktir. Lirik gibi, od de Yunan kökenlidir.
Libya kralı Danaos'un elli kızı, Danaos'un ikiz kardeşi Mısır'ın efsanevi kralı Egyptos'un 50 oğluyla evlenirler. Efsanenin en yaygın versiyonunda, biri hariç hepsi düğün gecelerinde kocalarını öldürürler ve sonsuza kadar bir elek veya delikli kazana su doldurmaya mahkum edilirler. Klasik gelenekte, asla tamamlanamayacak tekrarlayan bir görevin beyhudeliğini temsil etmeye başlamışlardır.
Ne değerli oluyor elde edemediklerimiz. bir kere de elde ettik mi, başka şeye yöneliyor tutku. Dinmez, onulmaz bir susuzlukla bağlıyız yaşama.
İstediğimiz gibi yaşamamalıyız, yaşayabileceğimiz gibi yaşamalıyız.
Oysa insan neşeliyse genç, yaşlı, fakir, zengin olup olmadığının önemi yoktur: Mutludur. - Bu nedenle, ne zaman olursa olsun, neşeye kapı açmalıyız. Zira neşe asla uygunsuz bir zamanda gelmez.
Yeter ki Sonu İyi Bitsin - Shakespeare
Kinizm, Antisthenes'in öğretisidir. Antisthenes, Kynosarges Gymnasion'da okulunu kurmuştur. Kinik okulun, kyon kelimesinden türediği söylenmektedir; kyon ise köpek ya da köpeksi anlamındadır.
Kinik okul, Sokratesçi okullardan biri kabul edilir. Anthisthenes mutluluğa ancak erdemle ulaşılacağını ve bu erdemin de dünyevi hazları yadsımakla, mülkiyet, aile, din vb. değer ve yargıları reddederek mümkün olabileceğini savunmuştur. Kinizme ün kazandıran, dolayısıyla kinizmin yayılmasını sağlayan Diogenes'tir.
Diogenes bu öğretiyi eyleme dönüştürmüştür ve gerçek erdeme ancak bu şekilde ulaşılacağını savunmuştur. Rivayete göre Diogenes yaşamını bir fıçının içinde devam ettirmeye vardırarak, toplumsal gereksinmelerden kendisini tamamen yalıtmaya yönelmiştir.
Hiçbir ani durum karşısında büyük coşkuya da büyük kedere de izin vermemek: Çünkü şeylerin değişebilirliği, durumu her an tümüyle yeniden şekillendirebilir.
"...ve çünkü bize iyi gelen ve gelmeyen şeyler hakkındaki yargımız son derece aldatıcıdır; tıpkı sonraları kendi iyiliğine olacak şeylerden insanların çoğunlukla şikayet etmesi ve acıların kaynağı olan şeyi de coşkuyla karşılamaları gibi."
Buna karşılık mevcut anın tadını hep olabildiğince neşeyle çıkarmak: Bu hayat bilgeliğidir. Oysa çoğu zaman tam tersini yaparız. Gelecek için yaptığımız planlar ve duyduğumuz endişeler ya da geçmişe özlem bizi durmaksızın öyle meşgul eder ki mevcut an neredeyse hiçbir zaman hiçbir şeyiyle dikkat çekmez ve ihmal edilir.
Yine de kesin olan bir tek odur; buna karşılık gelecek, hatta geçmiş bile neredeyse her zaman düşündüğümüzden farklıdır.
Demek oluyor ki soyutlayabilmeliyiz, her meseleyi ona ait olan zamanda düşünmeli, yerine getirmeli, tadını çıkarmalı, ona katlanmalı, diğer her şeyle ilgili olarak endişelenmeyi bir kenara bırakmalıyız - adeta düşüncelerimizin çekmeceleri olmalıdır ki birini açtığımızda diğerlerini kapayalım. O zaman yoğun bir endişe mevcut andan alacağımız her küçük zevki mahvedip bütün huzurumuzu kaçırmaz ve bir düşünce diğerini bastırmaz.
…oysa doğru yerde uygulanan küçük bir özkısıtlamanın sonradan dışarıdan gelebilecek pek çok kısıtlamayı önleyebileceği yönündeki kanaatimizi bu noktada güçlendirmek durumundayız… Dışarıdan gelen kısıtlamadan kaçmamızı özkısıtlamadan başka hiçbir şey sağlayamaz… Kaldı ki özkısıtlama her zaman bizim kontrolümüz altındadır ve aşırı bir durum söz konusu olduğunda ya da doğamızın en hassas noktasına denk geldiğinde azaltılabilir. Oysa dışardan gelen kısıtlama saygısızca ve aldırışsızca acımasızdır...
Şuyum olsaydı yerine şeyim olmasaydı şeklinde düşünmek... (bu, kitaptaki bir paragrafın ana fikrini verdiğini düşündüğüm bir özeti)
Bazı ihtiyaçlar doğal ve gereklidir, bazıları doğal ve gerekli değildir, bazıları ne doğal ne de gereklidir.
Faal olmak, bir şeyler yapmak, hatta bir şey öğrenmek bile insanın mutluluğu için gereklidir. İnsan güçlerini faaliyete geçirmek ve bu faaliyetlerin başarısını bir şekilde algılamak ister… Engelleri aşmak, insan varoluşunun en büyük zevkidir: Onun için daha iyi bir şey yoktur.
Bilboquet, bir tür dikkat ve denge oyunu.
Hiç Keyfim Yok - Yeşim Salkım (kitaba ara verdiğimde dinlediğim şarkı)
Mutluluğunuzun en az onda dokuzu yalnızca sağlıktan kaynaklanır. Zira neşeli bir ruh hali her şeyden önce sağlığa bağlıdır.
Hayat planlarımızda en sık, hatta neredeyse zorunlu olarak dikkate almadığımız ve hiç hesaba katmadığımız şey, zamanın bizzat bizde meydana getirdiği değişimlerdir. Elde ettiğimizde artık bize uygun olmayacak şeyler için didinip durmamız ya da bir işin farkına varmadan gücümüzü çalan hazırlık çalışmalarıyla yıllarımızı harcamamız bundandır.
Deha melankoliyle akrabadır ve çok neşeli mizaçların zihinsel yetileri sadece yüzeyseldir.
Mutluluk kolay değil: İçimizde bulmak çok zor, başka yerde bulmaksa imkansız.
Yorumlar
Yorum Gönder
sen de yaz yaz yaz buraya yaz bütün sözlerini