Çağdaş Latin Amerika Şiiri Antolojisi

Latin Amerika Şiirleri Antolojisi'ni okuduktan bir süre sonra Çağdaş Latin Amerika Şiiri Antolojisi'ni de okudum.

Ülkü Tamer'in, İngilizce ve İspanyolcadan yaptığı çevirilerden oluşan Çağdaş Latin Amerika Şiiri Antolojisi'nde, Arjantin, Ekvador, Guatemala, Brezilya, Nikaragua, Şili, Peru, Haiti, Venezuela, Küba, Meksika, Uruguay, Bolivya, Porto Riko ve Honduras'tan 50 şair, 200'e yakın şiir yer alıyor.

Yine alıntı sınırlarını aşmamaya çalışarak birkaç beğendiğim şiire yer vermek istiyorum yazının devamında.

BREZİLYA

Manuel Bandeira (1886 -1968) 

SOKAK

Oturduğum bu sokak, iki dağ yolunun arasındaki,
Bir kentin caddesinden daha ilginç.
Kentlerde birbirine benzer herkes.
Herkes birbirine benzer. Herkes herkese benzer.
Burada öyle değil; bir kişiliği var herkesin.
Her yaratık apayrı.
Köpekler bile.
İşadamlarını andırıyor bu köy köpekleri:
işleri başlarından aşkın. 

Ne çok insan gelip gidiyor!
Hepsi değişik; çağrışımlar başlatıyor hepsi.
Omuzlarda taşınan tabut, keçinin çektiği süt arabası.
Suyun mırıltısı neler diyor simgelerle:
Günler geçiyor, günler geçiyor!
Ve artık sonuna yaklaşıyor gençlik.

Türkçesi: Ülkü Tamer

ŞİLİ 

GABRİELA MİSTRAL (1889 - 1957)

PARMAĞINI YİTİREN KÜÇÜK KIZ 

Bir midye kapıverdi serçe parmağını,
midye kumlara düştü,
deniz kumları yuttu,
balina avcısı tuttu onu denizde,
balina avcısı Cebelitarık'a geldi,
Cebelitarık'ta türkü çığırdı balıkçılar:
"Duyduk duymadık demeyin, denizden
parmağını çıkardık küçük bir kızın,
sahibi kimse gelsin alsın!"
Bir tekne verin bana, gidip alayım,
tekneye bir kaptan verin,
kaptana aylık verin,
kentten toplayın kaptanın aylığını:
kuleleri, alanları, tekneleri var Marsilya'nın,
bütün dünyanın en güzel kenti
güzel olur mu hiç parmaksız bir kızla,
parmağını denize kaptırmış bir kızla,
balina avcıları susmak bilmiyor,
bekleşip duruyorlar Cebelitarık'ta.

Çeviri: Ülkü Tamer

İnsan Yasası 

Thiago De MELLO 

Brezilya, 1926

Carlos Heitor Cony için 

MADDE I
Bu yasaya göre
Önemli olan gerçektir bundan böyle
Önemli olan yaşamdır
el ele verip
gerçek yaşam için çalışılacaktır. 

MADDE II
Bu yasaya göre, iş günlerinin
bulutlu Salıların bile
bir Pazar sabahı olmaya hakları vardır. 

MADDE III
Bu yasaya göre
günebakanlar olacaktır her pencerede
güne bakanlara da tanınmıştır
gölgede açma hakkı;
pencereler bütün gün açık tutulacaktır
umudun boy attığı yeşilliğe. 

MADDE IV
Bu yasaya göre
insan, insana kuşku duymayacaktır.
İnsan, insana güvenecektir artık
rüzgara güvenen ağaç gibi,
havaya güvenen rüzgar gibi,
göğün mavi tarlasına güvenen hava gibi. 

PARAGRAF I
İnsan, insana güvenecektir
çocuğa güvenen çocuk gibi. 

MADDE V
Bu yasaya göre, kurtulmuştur insanlar
yalanların boyunduruğundan.
Kimse kuşanmak zorunda değildir artık
sessizliğin zırhını,
sözcüklerin silahını.
Sofradaki insana
tatlıdan önce gerçek verilecektir. 

MADDE VI
Bu yasaya göre
Gerçekleşecektir peygamberlerin düşü:
kurt, kuzuyla otlayacaktır
Ne tad alırlarsa yediklerinden
aynı tadı alacaklardır yine. 

MADDE VII
Bu yasaya göre
doğruluk ve aydınlık hüküm sürecek
ve insanların içinde dalgalanan
cömert bir bayrak olacaktır mutluluk. 

MADDE VIII
Bu yasaya göre, en büyük acı
bitkide çiçek mucizesi yaratan şeyin
su olduğunu bilip de
sevgi vermemek olmuştur ve olacaktır
sevgi arayan kimseye. 

MADDE IX
Bu yasaya göre
alınteri taşıyacaktır ekmek.
Ama her şeyin üstünde, her şeyden önce
sevginin ılık tadını taşıyacaktır. 

MADDE X
Bu yasaya göre, herkes
ne zaman dilerse giyebilecektir
bayram giysilerini. 

MADDE XI
Bu yasaya göre
seven hayvandır insan
güzeldir,
seher yıldızından bile güzeldir. 

MADDE XII
Bu yasaya göre
buyruk yoktur artık, yasak yoktur.
Her şeye izin verilmiştir,
gergedanlarla bile oynayabilir insan
ve ikindiüstü yürüyüş yapabilir
elinde kocaman bir begonyayla. 

PARAGRAF I
Bir tek şey yasaklanmıştır:
sevip de sevgi duyamamak. 

MADDE XIII
Bu yasaya göre, artık
satın alamayacaktır kimse
doğacak güneşleri.
Korkunun sandığından çıkarılacak
ve bir dostluk kılıcı olacaktır para,
gelecek günleri kutlama hakkını,
şarkı söyleme hakkını savunacaktır. 

SON MADDE
Bu yasaya göre
yasaklanmıştır özgürlük sözcüğünü kullanmak,
ağzın aldatıcı pisliğinden
ve sözlüklerden kaldırılacaktır.
Bu yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte
diri ve saydam bir şey olacaktır özgürlük
ateş gibi, ırmak gibi
bir buğday tanesi gibi,
ve insan yüreğine yerleşecektir.

Çeviren : Ülkü TAMER

İsteyenlere ek okumalar:

• Delilik Şiiri
• Walking Around
• Bir asker yüzü değildi Sandino’nun yüzü
• Bir Küçük Burjuvanın Süperakademikrealistik Şiiri